ΒΑΡΒΑΣΑΙΝΑ

Σιδηρουργείο, ιατρείο, επτά παντοπωλεία (!) και… τέσσερα κρεοπωλεία είχε η Βαρβάσαινα εκατόν ένα χρόνια πριν! Επίσης, την ίδια εποχή έχουν καταγραφεί στο χωριό μας άγνωστα στους σημερινούς κατοίκους επώνυμα, οικογένειες που προφανώς μετέπειτα μετακινήθηκαν αλλού. Μια ενδεικτική εικόνα της οικονομικής δραστηριοποίησης στη Βαρβάσαινα του 1918 δίνει η αναφορά που περιλαμβάνεται στην έκδοση του Επιμελητηρίου Ηλείας με τίτλο «ΗΛΕΙΑ: ΑΓΟΡΑ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (1821-1935)», σε επιμέλεια του οικονομολόγου καθηγητή Παναγιώτη Γ. Σπυρόπουλου. Κατά το έτος αυτό καταγράφηκαν στην κοινότητα Βαρβάσαινας τα εξής δεδομένα: ΚΑΤΟΙΚΟΙ: 1.115 ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μιχόπουλος Ν. Θ.  ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ: Τακτικοί 6, αναπληρωματικοί 4, απεσπασμένοι εκ του τέως δήμου Λετρίνων (Ηλείας). Από Πύργο ώρα 1. Δημοτικό πλήρες σχολείο αρρένων – δημοτικό σχολείο θηλέων. ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΑ: Ντούσα Λ. ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΑ: Σπηλιοπούλου Σ. ΙΑΤΡΟΙ: Διβριτζιώτης Α. ΚΟΥΡΕΙΑ: Ηλιοπούλου Ι. ΚΡΕΩΠΩΛΕΙΑ: Καραβίδ

Ποια είναι η ιστορική αφετηρία κατοίκησης της περιοχής που σήμερα βρίσκεται το χωριό μας; Ελάχιστες, δυστυχώς, είναι οι αρχαιολογικές αναφορές για ευρήματα στην περιοχή της Βαρβάσαινας, που να υποδηλώνουν την ιστορική εξέλιξη του ευρύτερου χώρου. Εμβληματικό ωστόσο εύρημα αποτελεί το πέτρινο άγαλμα του λιονταριού που κατασπαράσσει κριάρι, ίσως το πιο ελκυστικό από τα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Πύργου. Πρόκειται για ένα γλυπτό σύμπλεγμα που τοποθετείται χρονικά στον 4 ο αιώνα π.Χ. Ανακαλύφθηκε στις αρχές του 20 ου αιώνα στην περιοχή του Αη-Λιά και συγκεκριμένα στο λοφίσκο που σήμερα βρίσκεται η σταφίδα του Δημήτρη Αναστασόπουλου. Κατασκευασμένο από πωρόλιθο, το λιοντάρι αποτελούσε ταφικό σήμα του τέταρτου αιώνα προ Χριστού. Έχει στραμμένη την κεφαλή αριστερά και με το δεξί του πόδι πατά σε κεφαλή κριού, επιδεικνύοντας ίσως την ανδρεία του τιμώμενου νεκρού, αλλά λειτουργώντας και αποτρεπτικά για όποιον θα παραβίαζε τον τάφο. Τα υπέργεια σήματα των τάφων είχαν διπ